Inwazja ślimaków to coś, czego chciałby uniknąć każdy właściciel ogrodu. Co robić, aby zminimalizować ryzyko zmasowanego ataku mięczaków na kwiaty czy warzywa? Jakie działania podejmować, aby skutecznie sobie z nimi poradzić, kiedy już się pojawią?
O tym dowiesz się z poniższego tekstu.
Charakterystyka ślimaków
Ślimaki to zwierzęta należące do gromady mięczaków. Stanowią najliczniejszą grupę w jej obrębie. Szacuje się, że na świecie istnieje 105 tys. gatunków ślimaków, z których 25 tys. to gatunki lądowe. Na terenie Polski żyje około 170 gatunków ślimaków żyjących na lądzie.
Cechą charakterystyczną wyglądu ślimaków jest wyraźnie zaznaczona głowa, na której znajdują się czułki oraz noga i worek trzewiowy. Oczy ślimaka zazwyczaj umiejscowione są na czułkach.
Ślimaki można podzielić na te, które wykształcają skorupę oraz te, które są nagie. Długość skorupy ślimaka dochodzi do 20 cm w przypadku gatunków lądowych oraz 60 cm u gatunków morskich.
Przeważająca liczba gatunków tych mięczaków jest roślinożerna. Niektóre prowadzą drapieżny tryb życia i podstawę ich menu stanowią inne bezkręgowce (np. dżdżownice).
Jeśli chodzi o sposób rozmnażania, to ślimaki lądowe składają jaja, które chroni skorupka.
Dorosłe ślimaki żyją kilka lat.
Gatunki ślimaków występujących w ogrodzie
Najczęstszymi nieproszonymi gośćmi w ogrodzie są ślimaki należące do rodzin ślinikowatych, pomrowiowatych oraz pomrowikowatych.
Szczególnie niebezpieczeństwo dla rosnących w ogrodach roślin stanowią dwa wyjątkowo żarłoczne gatunki ślimaków: pomrowik plamisty oraz ślinik luzytański.
Pomrowik plamisty
Występuje na terenie całego kraju. Długość jego ciała, którego nie osłania skorupa, dochodzi do 4,5 cm. Jest ono koloru kremowego lub słomkowego albo w odcieniach jasnej kawy. Znajdują się na nim również plamy, najczęściej czarne, które formują się w charakterystyczną siateczkę. Pomrowik plamisty wydziela śluz, który jest bezbarwny. Ten gatunek ślimaka żyje około rok. Dorosłe osobniki składają w ciągu swojego życia do 700 jaj o rozmiarze kilku milimetrów. Jaja składane są latem oraz jesienią w „pakietach”, w których znajduje się po 10-20 sztuk. Najczęściej składają je pod kamieniami, roślinnymi pozostałościami, w glebie. Osobnikami wylęgają się późną wiosną, jesienią, a nawet wczesną zimą. Okresem, kiedy pomrowiki są najbardziej aktywne, jest przełom lata i jesieni. Podstawą jadłospisu tego stworzenia są zarówno żywe rośliny, jak i ich szczątki.
Ślinik luzytański
To gatunek ślimaka, który przywędrował do Polski z zagranicy na początku lat 90. XX wieku. Jest nagi, pozbawiony skorupy. Długość jego ciała dochodzi do 15 cm, kiedy się rozciąga podczas przemieszczania się. Ma wyraźnie zaznaczony otwór oddechowy. Jeśli chodzi o ubarwienie, to jest ono jednolite – w zależności od konkretnego osobnika może być brązowe, ciemnobrunatne lub ciemnopomarańczowe. Śluz śliników luzytańskich jest bezbarwny. Zazwyczaj dożywają roku, zdarzają się przypadki okazów, które dożywają 2 lat.
Śliniki luzytańskie składają swe jaja w glebie i na jej powierzchni. Jedno złożenie to przeważnie 60 jaj. Jaja mają wielkość kilku milimetrów. W ciągu cyklu życiowego ślinik luzytanśki składa do 450 jaj. Dzieje się to od połowy sierpnia do późnej jesieni. Osobniki wylęgają się od połowy marca, wylęg trwa 4-6 tygodni. Najwięcej śliników luzytańskich w ogrodach pojawia się pod koniec lata i ta duża liczebność utrzymuje się do początku listopada.
Inne gatunki ślimaków, które mogą pojawić się w ogrodzie:
Ślinik wielki
Ślimak nagi. Największy spośród ślinikowatych występujących na terenie Polski. Jego długość może sięgać nawet 18 cm. Jest koloru czarnego, pomarańczowego albo brunatnego. Ten gatunek można napotkać na Pomorzu, Pojezierzu Mazurskim, Ziemi Lubuskiej, na Śląsku, w Wielkopolsce oraz Małopolsce. Jest wszystkożerny – może zjadać owoce, resztki roślinne oraz padlinę.
Wstężyk ogrodowy
Najczęściej występujący w polskich ogrodach ślimak z muszlą. Jest ona spiralnie skręcona (najczęstsze kolory to żółty, brunatny lub różowy). Preferuje okolice krzewów i roślin ozdobnych. Dokonuje żeru np. na różanecznikach.
Bursztynka podłużna
Cechą charakterystyczną tego ślimaka jest bardzo cienka muszla, spod której przebija się widok ciała mięczaka. Może być ono różnych kolorów, np. w odcieniach żółci, zieleni, a nawet szarawe. Ślimaki te lubią okolice oczek wodnych. Skrywają się pod liśćmi i kamieniami. Żerują na liściach trawy.
Ślimak winniczek
Muszla winniczka jest koloru jasnobeżowego lub szarego. Chowa się w wilgotnych zaroślach, z których przywędrowuje do ogrodów. Podstawą jego jadłospisu są obumarłe elementy roślin, ale niekiedy może zaatakować także zdrowe ich części.
Jakie zagrożenie stwarzają ślimaki?
Ślimaki to jedne z najczęściej występujących na całym świecie szkodników roślin. Największe szkody wyrządzają ślimaki nagie, zdecydowanie mniej niebezpieczne dla roślin są te ze skorupami (np. winniczek). Ślimaki nagie mogą splądrować całe rabaty i warzywniki. Tym, po czym można odróżnić inwazję ślimaków od ataku innych szkodników, to pozostawiany przez te mięczaki śluz.
Najbardziej zagrożonymi rodzajami upraw są uprawy zbóż, ziemniaków, rzepaku, roślin motylkowych. Ślimaki niszczą również warzywa (m.in. kapustę, sałatę, buraki, marchew), owoce (truskawki, poziomki, maliny), zioła, a także rośliny ozdobne (np. lilie, dalie, aksamitki, astry, nasturcje).
Stworzenia te nie tylko zjadają rośliny, ale również doprowadzają do ich zanieczyszczania. Mowa tutaj o pozostawianych przez nie odchodach oraz śluzie.
Jeśli chodzi o zjadanie roślin, to dotyczy to wszystkich ich części: od nasion przez liście po owoce. Najczęściej jednak wygryzają dziury w liściach i owocach, płatkach kwiatów – odsłoniętych częściach przy ziemi.
W ciągu ostatnich 10 lat ślimaki stały się w Polsce dużym zagrożeniem dla roślin. Największy problem sprawiają na przełomie maja i czerwca oraz w sierpniu i wrześniu.
Żerują w nocy i wczesnym ranem, natomiast w dzień kryją się przed słońcem, np. pomiędzy kamieniami, w liściach czy gałęziach. Lubią wilgoć i deszcz, rosę, miejsca zaciemnione.
Największe szkody w ogrodach wyrządzają pomrowik plamisty oraz ślinik luzytański, które zostały scharakteryzowane powyżej.
Warto jeszcze dodać, że ślinik luzytański stwarza zagrożenie również dla domowych zwierząt, ponieważ przenosi niebezpieczne pasożyty i drobnoustroje – np. nicienia sercowatego, który może zaatakować serce i płuca np. psa.
Bezpośrednie zagrożenie dla człowieka stwarzają niektóre gatunki ślimaków morskich, które są jadowite. Przykładem jest stożek, który wyposażony jest w kolec jadowy.
Oczywiście nic w przyrodzie nie jest tylko czarne albo tylko białe. W przypadku ślimaków również. Pełnią one w środowisku naturalnym istotną rolę, przyczyniając się do usuwania martwej materii organicznej, którą zjadają.
Sposoby zwalczania ślimaków w ogrodzie
Ślimaki pojawiające się w ogrodzie można odstraszać i zwalczać na różne sposoby. Można wyróżnić domowe rozwiązania oraz te z zastosowaniem bardziej profesjonalnych metod.
Naturalne sposoby zwalczania ślimaków w ogrodzie
Po pierwsze zapobieganie. Aby uniknąć inwazji ślimaków na ogród, warto pamiętać o tym, by nie stwarzać im dogodnych warunków do bytowania.
Podstawą antyślimakowej prewencji jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu wilgoci gleby. Nie należy doprowadzać do sytuacji, kiedy będzie on zbyt wysoki, bo to zaproszenie dla mięczaków. Rosnące w ogrodzie rośliny powinno się podlewać punktowo (a nie np. całą rabatę) w godzinna porannych, kiedy promienie słoneczne przyczynią się do usunięcia nadmiaru wilgoci.
Regularna pielęgnacja ogrodu pozwala usuwać kryjówki ślimaków, które chowają się w: kupkach kamieni, wysokich trawach, stosach drewna, gnijących resztach roślinnych. Jeśli problem ze ślimakami jest naprawdę poważny, to warto rozważyć usunięcie kompostownika z ogrodu, jeśli się on w nim znajduje. Częste grabienie pasów trawy między roślinami pozwala wydobywać na powierzchnię jaja ślimaków, które później giną na słońcu. Równie istotne jest ściółkowanie gleby wokół roślin przy użyciu np. piasku, grysu, ziemi okrzemkowej czy mączki ceglanej.
Naturalni wrogowie ślimaków
Skutecznie ślimaki odstrasza obecność ich naturalnych wrogów. Mowa tutaj np. o ropuchach, żabach, jeżach czy jaszczurkach. Stworzenia te nie stwarzają zagrożenia dla kwiatów, owoców czy warzyw, a pozwalają utrzymać szkodniki z dala od upraw. Problemem jest jednak to, że korzystne warunki dla naturalnych wrogów ślimaków, są równie dogodne dla nich samych – np. ropuchy tak jak ślimaki również lubią wilgoć.
Rośliny odstraszające ślimaki
Zapobiegać problemowi ze ślimakami można także poprzez zasadzenie roślin, których te stworzenia nie lubią i ich unikają. Mowa tutaj na przykład o: szałwii, rumianku, tymianku, majeranku, macierzance, gorczycy, bylicy piołunie, gorczycy, mydlnicy lekarskiej, hyzopie, cząbrze, czosnku, cebuli. Skuteczne są również liście nerecznicy samczej (paproć), które można rozłożyć na grządkach pomiędzy roślinami. Należy jednak uważać, bo jest ona trująca nie tylko dla ślimaków, ale również dla człowieka.
Domowe sposoby na ślimaki
Jeśli chodzi o domowe metody odstraszania i zwalczania ślimaków w ogrodzie, można skorzystać z następujących sposobów:
– Metoda mechaniczna: zbieranie ślimaków i wynoszenie ich poza obręb ogrodu.
– Tworzenie osłon z plastikowych butelek na pojedyncze cenne rośliny.
– Tworzenie barier poprzez rozsypywanie w ogrodzie mielonej kawy albo skorupek z jajek. Można także używać żwiru, popiołu, trocin, wapna gaszonego (ostrożnie, żeby nie dostało się do roślin – aplikacja wieczorem w bezdeszczową pogodę), mąki bazaltowej, ziemi okrzemkowej, igieł drzew iglastych (bezpośrednio wokół roślin).
– Zastawianie pułapek z desek: ułożenie starych desek, aby stworzyć pod nimi przestrzeń, która będzie wilgotna i zacieniona. Założenie przynęty (pod stosem), którą mogą być np. liście sałaty. Następnie regularne odławianie zwabionych osobników.
– Stosowanie naturalnych oprysków: spryskiwanie roślin naparem z kawy z dodatkiem cynamonu (można później także rozłożyć fusy między roślinami). Sprawdzi się również mieszanka gnojówki z piołunem.
Profesjonalne metody zwalczania ślimaków w ogrodzie
Ślimaki można zwalczać specjalistycznymi preparatami zawierającymi substancje biobójcze. Najpopularniejsze są granulowane moluskocydy (z substancjami aktywnymi – metiokarbem oraz metaldehydem). Środki te wysuszają ciała ślimaków, a także doprowadzają do obumierania ich mózgów. Bezkręgowiec zostaje zachęcony do spożycia środka, dzięki działaniu wabików (atraktantów). Należy je aplikować na wieczorem na powierzchni gleby, na ścieżkach, pomiędzy grządkami, uważając, aby nie dostały się do roślin. Ich działanie trwa do najbliższego deszczu, który zmywa substancję.
Zdecydowanie bezpieczniejsze jest stosowanie profesjonalnych środków na ślimaki, które w swoim składzie nie zawierają substancji chemicznych.
Jednym z nich jest taśma miedziana na ślimaki NO PEST, którą można otoczyć działkę/ogród. W momencie, gdy ślimak dotyka takiej taśmy, generowany jest ładunek elektrostatyczny, który skutecznie odstrasza mięczaka. Taśma tworzy nieprzekraczalną barierę. Świetnie nadaje się do ochrony roślin doniczkowych. Bariera jest skuteczna zarówno w przypadku ślimaków nagich, jak i muszlowych. Niewątpliwą zaletą tej metody odstraszania jest jej bezpieczeństwo w stosunku do roślin, ludzi oraz domowych zwierząt. Taśmę, dzięki temu, że ma ona warstwę samoprzylepną, bardzo łatwo jest zamontować.
Inne rozwiązanie stanowi pułapka na ślimaki NO PEST. Konstrukcja ta umożliwia stałe monitorowanie stanu liczebności ślimaków, a także pozwala je odławiać. Skuteczność działania dotyczy gatunków skorupowych i bezskorupowych. Jedna sztuka zabezpiecza teren o wielkości ok. 20 metrów kwadratowych. To bezpieczna metoda odstraszania ślimaków, nie powoduje negatywnych skutków dla środowiska naturalnego. Nie ma w niej toksycznych substancji, dzięki czemu jest w pełni bezpieczna dla ludzi oraz zwierząt odwiedzających ogród. Mechanizm jej działania jest bardzo prosty – wystarczy we wnętrzu umieścić substancję wabiącą (np. piwo, marchew, liście sałaty), a ślimaki do niej wejdą. Taką pułapkę najlepiej ustawić wieczorem, a rano zebrać złapane ślimaki.
Granulowany preparat na ślimaki GREEN PEST
Kolejna opcją to użycie granulowanego preparatu na ślimaki GREEN PEST Lum Out. Środek ten zapewnia w pełni naturalną, ekologiczną ochronę wszelkich roślin znajdujących się w ogródku. Nie zawiera szkodliwych związków chemicznych. Jego działanie opiera się na wysuszaniu błon śluzowych mięczaka. Preparat jest skuteczny w stosunku do wszystkich rodzajów ślimaków. Jest bezpieczny dla ludzi, zwierząt oraz roślin. Dodatkowa korzyść z jego stosowania to korzystny wpływ na glebę – m.in. poprawia wchłanianie wody i substancji odżywczych.
Jeśli chcesz skutecznie pozbyć się ślimaków, to u nas znajdziesz rekomendowane preparaty. Pomożemy Ci dobrać właściwy środek na ślimaki oraz podpowiemy, jak go zastosować, abyś szybko pozbył się problemu.
Odstraszacze na krety to skuteczne rozwiązania, które pozwalają złapać i pozbyć się niechcianych kretów, nornic lub gryzoni z ogrodu. Mechaniczne, solarne, wibracyjne czy dźwiękowe – sprawdź, które pułapki najlepiej sprawdzą się w Twoim przypadku!
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies niezbędnych do działania podstawowych funkcji.
Dodatkowo potrzebujemy twojej zgody na wykorzystywanie plików cookies przez podmioty trzecie w celu korzystania z narzędzi zewnętrznych.
.webp)
.webp)
.webp)
.webp)
.webp)
