Osobista ochrona przed kleszczami

Początek wiosny przeważnie kojarzy nam się z czymś dobrym. Wzrost temperatury powietrza, dłuższy dzień, zwierzęta i rośliny budzą się z zimowego snu. Także my zyskujemy więcej chęci do życia i po kilku miesiącach spędzania większości czasu wolnego w domowym zaciszu spragnieni jesteśmy obcowania z naturą. Spacer po lesie? Wyprawa w góry? Piknik na łonie natury? Spędzanie czasu na działce za miastem? To tylko niektóre z aktywności, które praktykujemy w okresie wiosennym. Wszystkie te sposoby spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu oprócz niesienia przyjemności narażają nas jednak na pewne niebezpieczeństwo.

Jak rozpoznać kleszcza?

Na świecie wyróżniamy około 900 gatunków kleszczy, z czego 19 z nich występuje na terytorium Polski. Z biologicznego punktu widzenia kleszcze to pajęczaki, więc wyróżniamy u nich osiem odnóży. Kleszcze zaliczamy do pasożytów - by przetrwać i móc się rozmnażać potrzebują do tego żywicieli (inne organizmy w tym ludzi), na których żerują. Pożywieniem kleszczy jest krew.

Przełom marca, kwietnia to okres, kiedy kleszcze zwiększają swoją aktywność. Pomimo swoich niewielkich rozmiarów stanowią jednak poważne zagrożenie przenosząc patogeny. Patogeny te mogą powodować poważne choroby, a przenoszone mogą być na kilka sposobów:

✅ ze śliną żerującego kleszcza

✅ podczas cofania się treści jelita kleszcza (regurgitacja)

✅ wydalanie zakażonego kału przez kleszcze

✅ wtarcie w skórę zakażonych wydzielin kleszczy

✅ picie surowego mleka krów i kóz zainfekowanych KZM

Patogeny te mogą powodować poważne choroby, a najbardziej poważne z nich to kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) oraz borelioza. Współczesna medycyna jest tylko częściowo skuteczna jeśli chodzi o leczenie KZM. Łagodzi ona bowiem objawy choroby, lecz nie ma leków zwalczających wirusa. Są natomiast dostępne skuteczne szczepionki. W przypadku Boreliozy stosuje się długotrwałe leczenie bardzo silnymi antybiotykami.

Kierując się zatem zasadą, że lepiej zapobiegać niż leczyć powinniśmy unikać ukłucia kleszcza. Dzięki poradom w dalszej części tego artykułu dowiesz się jak to zrobić.

Jak wygląda ugryzienie kleszcza?

Kleszcze przy pomocy ostrej części aparatu gębowego wycinając otwór w naskórku umieszczają w nim część ssącą. Ugryzienie kleszcza jest dla człowieka bezbolesne pomimo tego, że ssawka kleszcza jest grubsza niż, np. u komarów. Ma to związek z obecnością miejscowego środka znieczulającego w ślinie kleszcza.

Miejsca na ciele narażone na ukłucie kleszcza

Najczęstszymi miejscami ataków kleszczy są miękkie, cieńsze i dobrze ukrwione obszary skóry. U dorosłych można wyróżnić pachwiny, pachy, pośladki, zagłębienia pod kolanem, stopy, łokcie, brzuch i głowa. Natomiast u dzieci to głowa i szyja są miejscami najczęstszych ukłuć.

Jak uniknąć ugryzienia kleszcza?

Staraj się unikać przebywania w miejscach bytowania kleszczy

Kleszcze najczęściej bytują na skrajach lasów (w miejscach przejścia lasu w łąkę), na granicach ścieżek, czy w wilgotnych zakrzewieniach. Kleszcze w zależności od stadium rozwojowego występują na wysokości od około 30cm (larwy), przez 100cm (nimfy) do wysokości maksymalnie 150 cm (dorosłe samice). Spotkać je zatem możemy w trawie, chwastach, krzewach oraz na spodniej stronie liści. Kleszcze spotkać możemy również w miastach - w parkach, miejskich lasach, ogródkach działkowych, czy przydomowych ogrodach. Jako, że kleszcze preferują wilgotne i zacienione tereny z dużą ilością listowia (krzewy i drzewa), to projektując nasz ogród wybierajmy suche i nasłonecznione miejsca na ławkę, huśtawkę ogrodową czy piaskownicę dla dzieci.

Zasłanianie powierzchni ciała odzieżą

Zastosowanie odpowiedniej odzieży podczas wyprawy do lasu, czy spacerze po łące jest niezmiernie ważne. Należy pamiętać o okryciu jak największej powierzchni ciała ubraniami. Warto nosić długie spodnie oraz koszulki, czy bluzy z długim rękawem najlepiej w jasnych kolorach - łatwiej będzie dostrzec kleszcze na ubraniu. W celu dodatkowego zabezpieczenia można nawet wpuścić nogawki spodni w skarpety, czym zmniejszymy prawdopodobieństwo dostania się kleszczy na skórę. Nie powinniśmy zapominać także o ochronie głowy - należy pamiętać o czapce, czy kapeluszu.

Repelenty i urządzenia odstraszającye kleszcze

Preparaty odstraszające kleszcze zawierające DEET

Zastosowanie preparatów odstraszających kleszcze zawierających DEET (N,N-Dietylo-m-toluamid) znacząco obniża ryzyko ugryzienia przez kleszcza. DEET to organiczny związek chemiczny stosowany jako środek odstraszający kleszcze. DEET na kleszcze został opracowany przez amerykańskich chemików przede wszystkim na użytek armii amerykańskiej w celu ochrony żołnierzy przed tropikalnymi insektami przenoszącymi śmiertelne choroby. DEET jest substancją odstraszającą kleszcze wytwarzając niezwykle nieprzyjemny zapach wokół powierzchni chronionej środkami z jej zawartością. Liczne badania prowadzone przede wszystkim w latach 90-tych oraz na początku XXI wieku jednoznacznie wskazują DEET jako najbardziej skuteczną metodę ochrony przed insektami ze wszystkich dopuszczonych do powszechnego użytku. DEET stosowany z rozwagą i według instrukcji zakupionego preparatu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka.

Stężenie DEET jest związana z ograniczeniami wiekowymi, możliwością stosowania repelentu przez kobiety w ciąży. Ilość preparatu oraz częstotliwość użycia związana jest mocno z klimatem, w którym będziemy taki środek stosować. Z uwagi na wyższą potliwość skóry, oraz wilgotność powietrza panującą w klimacie tropikalnym zalecane są mocniejsze stężenia i częstsza aplikacja preparatu, która pozwoli odgonić komary tropikalne przenoszące liczne choroby.

Produkty o niskim stężeniu DEET:

Seria Mugga® CLASSIC to produkty przeznaczone do powszechnego użytku w klimacie umiarkowanym. Skład jak i stężenie DEET zostało dobrane tak by zapewnić najwyższą skuteczną ochronę oraz przyjemny zapach skóry. Są trwałe, nie brudzą odzieży i są łatwe w aplikacji.

Mugga Classic Spray 9,5%

Preparat na kleszcze Mugga Classic Spray z powodzeniem sprawdzi się podczas rodzinnych pikników, wycieczek w góry, czy rodzinnych pikników. Ze względu na niską zawartość DEET 9,5% może być u dzieci powyżej 2 roku życia, dlatego chroni przed insektami nawet najmłodszych członków rodziny. Środek na kleszcze zapewni nawet do 6h ochrony. Preparat na kleszcze należy aplikować na skórę 1-2 razy dziennie. Repelent poza skuteczną ochroną przed kleszczami z powodzeniem można stosować do odstraszania komarów, meszek i innych owadów, nawet tych egzotycznych.

Mugga Classic Roll-On 20%

Preparat na kleszcze i komary Mugga Classic Roll-On cechuje się wyższym stężeniem DEET - 20%, dlatego może być on stosowany u dzieci dopiero powyżej 12 roku życia. Średni czas ochrony w klimacie umiarkowanym wynosi 7h. Podobne jak Mugga Classic Spray idealnie sprawdzi się podczas wypadów za miasto na spacer, czy dla rowerzystów lubiących leśne ścieżki. Repelent na kleszcze stosowany jest z powodzeniem przez grzybiarzy, wędkarzy, czy myśliwych. Należy go aplikować na skórę 1-2 razy dziennie.

Produkty o średnim stężeniu DEET:

Detter Ultra 30%
Spray na komary Detter zawiera aż 3 aktywne składniki, które odstraszają insekty w najtrudniejszych warunkach. 30% DEET, IR3535 oraz naturalna permetryna przy prawidłowym zastosowaniu tworzą na skórze skuteczną barierę ochronną. Poprzez ciągłe zakłócanie neuronów i receptorów czuciowych owadów stajesz się niewidzialny dla krwiopijców. Zapewnia ochronę przez 6h.

Foresta Spray 30%

Repelent Foresta Spray 30% to silny środek na kleszcze i komary łączący w swoim składzie kilka substancji czynnych - DEET, Insect Repellent 3535 oraz geraniol. Substancje te uwalniane są powoli i zapewniają pełną ochronę przed kleszczami, komarami i innymi insektami nawet do 4 godzin. Preparatu na kleszcze Foresta nie należy stosować u dzieci poniżej 12 roku życia.

Produkty o wysokim stężeniu DEET:

Seria Mugga® Strong to najsilniejsze produkty dostępne w naszym asortymencie. Produkty o ekstremalnie wysokim poziomie DEET, sprostają oczekiwaniom wymagających podróżników i wszystkich, którzy pragną mieć 100% ochronę przed insektami (komary, kleszcze, meszki).

Mugga Strong Spray 50%

Preparat na kleszcze Mugga Strong Spray działa odstraszająco na kleszcze, komary, komary tropikalne, muchy, gzy, muchy końskie, czy kuczmany. W klimacie umiarkowanym preparat wykazuje skuteczność nawet do 9 godzin, zaś w tropikalnym 4-6 godzin. Środek na kleszcze można stosować tylko na skórę osób powyżej 18 roku. Ze względu na wysoką zawartość DEET, nie może być on używany przez kobiety w ciąży. W ciągu dnia wystarczy tylko raz zaaplikować repelent na skórę. Dedykowany jest on osobom szczególnie narażonym na ataki kleszczy, czy komarów podczas wykonywania codziennych czynności: wędkarzom, leśnikom, służbom mundurowym, a także podróżnikom, czy osobom, które wybierają się na wyprawę w tropiki.

Mugga Strong Roll-On 50%

Środek Mugga Strong Roll-On jest najdłużej działającym repelentem na kleszcze dostępnym w asortymencie naszego sklepu - działa on nawet do 12 godzin! Podobnie jak preparat Mugga Strong Spray nie może być on stosowany przez osoby poniżej 18 roku życia oraz kobiety w ciąży. Zalecany do użytku przez osoby planujące wyjazd do krajów tropikalnych oraz tych, którzy są narażeni przez dłuższy czas na ugryzienie kleszczy (wędkarze, grzybiarze, leśnicy).

Repelenty na kleszcze dla dzieci zawierające inne substancje czynne

Dzieci to oczko w głowie rodziców, dlatego za wszelką cenę staramy się chronić je przed niebezpieczeństwami. Jednym z nich są kleszcze. Jak wybrać właściwe preparaty na kleszcze dla dzieci? Najlepiej spośród naszej dedykowanej oferty preparatów na kleszcze dla dzieci.

Preparaty na kleszcze dla niemowląt, dzieci do 1r.ż. i kobiet w ciąży:

Gdy jesteś w ciąży również potrzebujesz ochrony przed kleszczami i szukasz skutecznych środków na kleszcze w ciąży. Kiedy już urodzi się maluszek pojawia się naturalne pytanie "co na kleszcze dla niemowlaka?". Dla małych dzieci i kobiet w ciąży nie zaleca się preparatów opartych o DEET czy inne silnie działające repelenty. Lekarze rekomendują produkty oparte o naturalne składniki i wyciągi z roślin odstraszające kleszcze oraz profilaktykę w postaci odzieży chroniącej kończyny i moskitier. Dla kobiet w ciąży oraz małych dzieci zalecamy produkty oparte o naturalne składniki marki Chicco. Preparaty na kleszcze dla kobiet w ciąży i niemowląt możesz dodatkowo uzupełnić o ultradźwiękowy odstraszacz kleszczy.

Spray na komary, kleszcze i meszki dla dzieci Detter Kids

Detter Kids Płyn przeciw komarom, kleszczom i meszkom to doskonały preparat w atomizerze zapobiegający ukąszeniom, opracowany specjalnie dla dzieci. Zawarta w produkcie substancja aktywna, tworzy skuteczną barierę ochronną przed ukąszeniami dla całej rodziny. Preparat opracowany dla dzieci już od 6 miesiąca życia, ma przyjemny brzoskwiniowy zapach.

Detter Kids środek przeciw komarom jest bezpieczny dla skóry dzieci i może być stosowany przez całą rodzinę. Mimo to należy uważać, aby preparat nie dostał się do oczu, nosa, czy ust dziecka. Zaleca się stosowanie preparatu pod kontrolą osoby dorosłej.

Detter Kids

Preparaty na kleszcze dla starszych dzieci (>1r.ż)

Dla dzieci powyżej 1 r.ż. można stosować preparaty przeciw kleszczom zawierające 10% IR3535.

Dla dzieci powyżej 2 r.ż. można wprowadzać już środki na kleszcze z ikarydyną i z DEET o niskich stężeniach. Najlepiej w przypadku warunków Europejskich jako środek na kleszcze dla dzieci starszych sprawdza się Mugga Spray Classic (zielona) posiadająca 9,5% DEET. Mocniejszymi środkami (max do 30% DEET) możesz spryskać odzież, nosidło, wózek. Preparaty z DEET o stężeniu 20% można stosować dopiero powyżej 12 r.ż.

Kick the Tick Spray dla dzieci

Repelent na kleszcze komary i meszki, który nie zawiera DEET, lecz trzy inne, równie skuteczne substancje czynne. Nie zawiera toksycznych substancji i może być stosowany u dzieci już od 3 roku życia. Ikarydyna zawarta w Kick The Tick dla dzieci zakłóca receptory czuciowe owadów tak samo jak DEET. Chroni skórę aż 4 godziny od momentu zastosowania produktu, ale nie powoduje podrażnień skóry i jest bezpieczny dla tkanin. W celu skutecznej ochrony przed kleszczami należy go aplikować na skórę raz dziennie ( u dzieci od 3 roku życia) oraz dwa razy dziennie ( u dzieci od 12 roku życia oraz dorosłych).

Ultradźwiękowe odstraszacze kleszczy

Tickless dla dorosłych

Tickless jest to ultradźwiękowy odstraszacz kleszczy działający na zasadzie emisji impulsów ultradźwiękowych o częstotliwości 40 kHz. Impulsy te są całkowicie nieszkodliwe dla ludzi oraz zwierząt domowych, jednocześnie skutecznie chronią użytkownika przed kleszczami. Wysyłane ultradźwięki blokują bowiem u kleszczy narząd Hallera, który wykorzystywany jest do namierzania potencjalnego żywiciela, dzięki czemu nie są one w stanie skutecznie polować. Jest to znakomita alternatywa dla alergików oraz wszystkich tych osób, które z jakichkolwiek przyczyn nie mogą używać repelentów na kleszcze. Urządzenie działa przez około 3000 godzin. Odstraszacz na kleszcze jest odporny na wilgoć (IP13), należy jednak unikać bezpośredniego kontaktu z wodą. Zasięg jego działania to 3 metry. Działania odstraszacza sygnalizuje dioda.

Aby urządzenie Tickless na kleszcze działało prawidłowo należy zawiesić je na odzieży używając klipsa lub na sznurku przeciągniętym przez otwór w obudowie. Kratka, przez którą rozchodzą się ultradźwięki nie powinna być zasłonięta. Nie należy go chować do plecaka, czy do kieszeni, ponieważ działanie odstraszacza będzie wtedy znacznie ograniczone.

Tickless Baby dla dzieci

Ochrona najmłodszych członków rodziny przed kleszczami jest mocno ograniczone, bowiem stosowanie repelentów u dzieci poniżej 2 roku życia jest niedozwolone. Z pomocą zatem przychodzi ultradźwiękowy odstraszacz kleszczy Tickless Baby. Pełni on także funkcję ochronną dla starszych dzieci, lecz uczulonych na chemiczne preparaty. Odstraszacz można przypiąć do wózka, czy ubrania dziecka i cieszyć się miło spędzonym czasem bez obecności kleszczy podczas spaceru po lesie czy rodzinnego pikniku. Tickless Baby na kleszcze działa od 10 do nawet 12 miesięcy i skutecznie w promieniu 1,5 metra.

Szczepienia przeciw Kleszczowemu Zapaleniu Mózgu

Szczepionka na kleszcze

Podczas wykonywania najzwyklejszych czynności wykonywanych na świeżym powietrzu (spacer po lesie, prace w ogrodzie, jogging) jesteśmy narażeni na pokłucie przez kleszcze. Wszystkim osobom, które przebywają dłużej na terenach o nasilonym występowaniu kleszczy zaleca się szczepienie przeciwko KZM:

✅ pracownikom leśnym,

✅ funkcjonariuszom służb mundurowych (przede wszystkim straży granicznej i pożarnej),

✅ rolnikom,

✅ wojskowym,

✅ młodzieży biorących udział w obozach i koloniach,

✅ turystom.

Dzieci ze względu na dużą ruchliwość są dużo bardziej narażone na ataki kleszczy niż osoby dorosłe. Pomimo faktu, że KZM u dzieci objawia się łagodniej niż u dorosłych, skutki zachorowania i ewentualne powikłania mogą być naprawdę poważne i długotrwałe, gdyż ich układ nerwowy jest w fazie ciągłego rozwoju.

Szczepionki przeciw KZM należą do najskuteczniejszych dostępnych szczepień antywirusowych. Szczepienie jest dostępne dla dzieci w wieku od 1 roku życia i starszych.

Pokłucie przez kleszcza

Pomimo zastosowania wszelkich środków ostrożności nie zawsze jesteśmy w stanie uchronić się przed ugryzieniem kleszcza. Wszelkie mity dotyczące topienia kleszczy w oleju, obkładanie masłem, czy spalanie ich możemy, a wręcz musimy włożyć między bajki. Takie działanie może raczej nam zaszkodzić niż pomóc.

Po powrocie ze spaceru, treningu, wycieczki, czy prac w ogrodzie należy dokładnie sprawdzić swoje ciało, zwłaszcza te miejsca, w których pasożyty najchętniej się wkłuwają tj. na szyi, głowie, pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu. Kiedy już zlokalizujemy niepożądanego krwiopijcę na naszym ciele najlepiej działać jest szybko, bowiem im dłużej kleszcze będzie w naszym ciele, tym bardziej jesteśmy narażeni na zarażenie patogenami. W przypadku gdy kleszcz znajduje się w trudno dostępnym miejscu powinniśmy poprosić kogoś o pomoc.

Nasuwa się zatem pytanie - jak wyciągnąć kleszcza? Podczas każdego wyjazdu warto jest mieć ze sobą kleszczołapki, czy też pęsetę do wyciągania kleszczy. Urządzenia do wyciągania kleszczy pozwolą Ci w bezpieczny sposób pozbyć się pasożyta w całości.

Jak wyjąć kleszcza?

Ustaw narzędzie prosto, bezpośrednio nad kleszczem.

Prowadź narzędzie jak najbliżej skóry. Unikaj szczypania, czy zgniatania kleszcza.

Pionowym, spokojnym ruchem wyciągnij kleszcza ze skóry i zdezynfekuj miejsce ukłucia alkoholem lub maścią zawierającą jod. Nie wykonuj gwałtownych ruchów i szarpnięć.

Po wyjęciu kleszcza ze skóry należy monitorować miejsce ukłucia. W przypadku wystąpienia zaczerwienienia (rumienia) należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem, gdyż mogą być to pierwsze objawy boreliozy. Podczas usuwania kleszcza w skórze może zostać część jego ciała. Nie ma powodu do paniki. Nie jest to głowa, lecz część gębowa kleszcza, która po pewnym czasie zostanie samoistnie usunięta z ciała. Nie powoduje to zagrożenia zdrowia. Jeżeli boisz się usunięcia kleszcza, bądź nie wiesz jak to zrobić odpowiednio, najlepiej skonsultować się z lekarzem.